بازگشت آجرهای لعاب‌دار ۲۸۰۰ ساله به ایران

معاون میراث‌فرهنگی کشور گفت: «موفقیت پرونده استرداد مجموعه باارزش ۴۹ قطعه آجر لعاب‌دارمنسوب به قلایچی بوکان از کشور سوئیس، حاصل یک دهه تلاش حقوقی و فرآیند قضایی بوده و نماد مشارکت فرهنگی کشورهای جهان است.»

به گزارش گالری آنلاین به نقل از میراث‌آریا، محمدحسن طالبیان بیان کرد: «۴۹ قطعه آجر لعاب‌دار بوکان شب یکشنبه ۳۰ آذر ماه ۹۹ وارد موزه ملی ایران شد. خوشبختانه این پرونده با مشارکت و همکاری نزدیک نهادهای حقوقی و فرهنگی کشورهای ایران و سوئیس به ثمر رسید، پس از صدور حکم رفع توقیف در سال ۲۰۱۶ و تحویل آن به سفارت جمهوری اسلامی ایران در برن، سرانجام در آذرماه سال‌جاری به تهران رسید و در موزه ملی ایران جای گرفت».

او درخصوص قاچاق این آثار از کشور اظهار کرد: «در سال‌های اول انقلاب اسلامی در اثر حفاری‌های غیرمجاز گسترده در تپه قلایچی شهرستان بوکان آجرهای لعاب‌دار کمنظیری کشف شد که متأسفانه برخی از آن‌ها از بازارهای عتیقه خارج از کشور سر در آوردند. در آن سال‌ها از سوی اداره‌کل باستان‌شناسی هیئتی به بوکان اعزام و با انجام یک فصل کاوش نجات‌بخشی، تعداد زیادی آجر لعاب‌دار و کتیبه‌ای به خط آرامی کشف می‌شود، با ادامه کاوش‌ها در تپه قلایچی از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۵ در مجموع تعداد ۴۵۰ تکه آجر، حاصل از حفاری‌های علمی و توقیف‌شده از قاچاقچیان به موزه ملی ایران انتقال داده می‌شود.»

معاون میراث‌فرهنگی کشور در ادامه به اقدامات قضایی و حقوقی انجام‌شده اشاره کرد و افزود: «بازگرداندن این آثار در سال ۱۳۹۱ با وصول خبری مبنی بر در اختیار داشتن مجموعه‌ای از آجر‌های لعاب‌دار توسط خانواده‌ای ایرانی ساکن سوئیس و تمایل آن‌ها برای فروش در دستور کار معاونت میراث‌فرهنگی، اداره‌کل موزه‌ها و اداره‌کل حقوقی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قرار گرفت.»

به گفته او اخذ وکیل محلی، تشکیل پرونده حقوقی در مراجع ذی‌صلاح کشور سوئیس، تدارک و تدوین مدارک اثبات آجرهای لعاب‌دار به ایران با همکاری معاونت‌های حقوقی ریاست جمهوری، اداره‌کل حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، دادستانی کشور سوئیس و پیگیری برای بازگشت این آثار که یک دهه به طول انجامید، سرانجام به صدور رفع توقیف و حکم بازگرداندن این آثار به ایران در سال ۲۰۱۶ از سوی دادستان کل سوئیس شد.»

طالبیان با اشاره به تعلق این مجموعه به فرهنگ ماناها در جنوب دریاچه اورمیه و مربوط به سده هشتم و هفتم پیش از میلاد که هم‌زمانی و مشابهت زیادی با نمونه‌های مکشوفه از محوطه‌های آشوری در بین‌النهرین دارند، آجرهای لعاب‌دار قلایچی را نشانگر پیشینه محلی هنر ایران در دوران پیش از هخامشی‌ها دانست و گفت: «به نوعی می‌توان ریشه هنر آجرهای لعاب‌دار هخامنشی که در شوش و تخت جمشید به‌کار رفته است را در درون فلات ایران جستجو کرد.»

او اظهار کرد: «مجموعه با‌ارزش آجرهای توقیفی در سوئیس دارای نقوش اسفنکس، بز کوهی، پرندگان شکاری، جانوران ترکیبی و نقوش گیاهی و هندسی است و اهمیت زیادی در مطالعه هنر و فرهنگ مانایی در اوایل هزاره اول قبل از میلاد دارد.»

logo-samandehi