آیا «مونا لیزا» از ایتالیا دزدیده نشده است؟
کارشناس لئوناردو داوینچی پاسخ میدهد
پس از اینکه یک باستانشناس برجسته اعلام کرد که قصد دارد کمپینی برای بازگرداندن «مونا لیزا» به ایتالیا راهاندازی کند، یکی از بزرگترین کارشناسان لئوناردو داوینچی اظهار داشت که این نقاشی در واقع باید در فرانسه بماند.
به گزارش گالری آنلاین، مارتین کمپ، تاریخنگار هنر بریتانیایی که آثار بسیاری درباره لئوناردو نوشته است، هفته گذشته در یک مقالهی Art Newspaper، ایدهی دزدیده شدن این نقاشی توسط فرانسویها را که برخی ایتالیاییها در طول قرنها مطرح کردهاند، رد کرد. کمپ نوشت: «اگر قرار است بحثی معقول درباره بازگرداندن آثار هنری داشته باشیم، باید تاریخ را به درستی بشناسیم».
مقاله کمپ پاسخی به خبری بود که هفته گذشته در Art Newspaper منتشر شد و زاهی حواس، باستانشناس مشهور و جنجالی مصری، اعلام کرد که اگر ایتالیا تصمیم بگیرد خواستار بازگرداندن «مونا لیزا» شود، او از این درخواست حمایت خواهد کرد. حواس گفت که قصد دارد با جنارو سانجیولیانو، وزیر فرهنگ ایتالیا، در این باره گفتگو کند و اظهار داشت: «این نقاشی باید به ایتالیا بازگردد».
«مونا لیزا» مدتهاست که در موزه لوور پاریس به نمایش درآمده و روزانه تعداد زیادی بازدیدکننده را به خود جذب میکند، تا جایی که ترافیک در گالریهای موزه به مشکل بزرگی تبدیل شده است. (لوور به دلیل مراسم افتتاحیه المپیک پاریس هفته گذشته چند روزی تعطیل بود، اما موزه اعلام کرد که «مونا لیزا» همچنان در جای خود است و آماده پذیرایی از بازدیدکنندگان میباشد.) با این حال، حضور این نقاشی در گالریهای لوور همیشه مورد قبول همه نبوده است.
در سال ۱۹۱۱، در یکی از مشهورترین سرقتهای هنری تاریخ، وینچنزو پروجیا، متولد ایتالیا، این نقاشی را از لوور دزدید و قصد داشت آن را به کشور خود بازگرداند. نقشه او توسط مدیر گالریهای اوفیتزی خنثی شد، که پس از تأیید اصالت نقاشی، پلیس را از سرقت پروجیا مطلع کرد.
پروجیا به اشتباه فکر میکرد که فرانسه «مونا لیزا» را، یکی از نمادینترین نقاشیهای رنسانس ایتالیا، دزدیده است. اما کمپ گفت که این موضوع صحت ندارد و با اینکه جزئیات مربوط به تصاحب این اثر همچنان پیچیده است، اما معلوم است که پادشاه فرانسه، فرانسیس اول، از حداقل میانه قرن شانزدهم این اثر را در اختیار داشته است. فرانسیس اول حامی لئوناردو بود که سالهای آخر عمر خود را در فرانسه گذراند.
کمپ بیان کرد که این موضوع سؤالاتی درباره اینکه کدام کشور میتواند لئوناردو را به عنوان یکی از خود بداند، مطرح میکند. «آیا میراث واقعی لئوناردو فلورانسی یا میلانی است؟» کمپ پرسید. «این میراث کاملاً رومی نیست، اما بُعد فرانسوی قویای دارد و فرانسویها تا حدودی او را متعلق به خود میدانند. یا اینکه این هنرمند بزرگ فراتر از چنین محلیگراییهای محدود است؟»