مسئولان سیتۀ پاریس در گفت‌وگو با خبرنگار گالری آنلاین بسته شدن اقامتگاه ویژه هنرمندان ایرانی را تأیید کردند، اما از سوی دیگر آیدین مهدی‌زاده، مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ضمن رد صحت برخی اخبار منتشر شده، درباره دلایل و ابعاد این موضوع توضیحاتی ارائه داد.

به گزارش گالری آنلاین، در روزهای اخیر خبری در فضای هنری منتشر شد که احتمال حذف هنرمندان ایرانی از ویترین سیتۀ بین‌المللی هنری در پاریس را مطرح می‌کرد. این خبر واکنش‌های فراوانی در میان هنرمندان و فعالان فرهنگی به همراه داشت. به همین منظور، گالری آنلاین به‌طور مستقیم با مسئولان Cité Internationale des Arts در پاریس تماس گرفت و گفت‌وگویی اختصاصی انجام داد تا موضوع را از نزدیک پیگیری و بررسی کند.

در گفت‌وگوی گالری آنلاین با Lou از تیم پذیرش سیته، مشخص شد که اقامتگاه ویژه هنرمندان ایرانی در این مجموعه فعلاً بسته شده است و توضیح رسمی مدیریت سیته در این خصوص ارائه نشده است. با این حال، Lou تاکید کرد:

«ما قویاً به همه هنرمندان ایرانی توصیه می‌کنیم برای تمامی برنامه‌های Cité Internationale des Arts درخواست دهند. سیته مجموعه‌ای با بیش از ۳۲۵ استودیوی اقامتی در دو سایت اصلی خود در پاریس (ماره و مون‌مارتر) است و هر سال بیش از ۱۲۰۰ هنرمند از رشته‌های مختلف را از سراسر جهان می‌پذیرد.»

واکنش مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

به نقل از روابط عمومی اداره کل هنرهای تجسمی، آیدین مهدی‌زاده، در توضیح اخبار غیرصحیح منتشرشده مبنی بر پایان حضور ایران در سیته، با توجه به سوابق امر در دولت‌های گذشته گفت: طی سنوات قبل، هنرمندان زیادی از ایران در سیته حضور یافته‌اند.

مدیرکل هنرهای تجسمی با اشاره به آغاز مذاکرات در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ برای تعمیرات آتلیه‌های این مجموعه گفت: این برنامه شامل همه کشورهای عضو بوده و ایران نیز در سال ۲۰۱۸ وارد گفتگوها شده. اما با شیوع کرونا و توقف موقت پذیرش هنرمندان، روند بازسازی، متوقف و اعزام‌ها قطع شده است.

به گفته او، وقفه ناشی از کرونا، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، عدم ابلاغ مبلغ مورد نیاز و عدم ابلاغ نحوه پرداخت در سال‌های قبل، تیرگی روابط ایران و فرانسه، عدم پیگیری مکاتبات در دولت‌های قبل و عدم شفافیت طرف فرانسوی در مواجهه با ایران، مجموعه دلایل وضعیت کنونی است.

وی ادامه داد: مدیریت سیته در سال ۲۰۱۹ اعلام کرده بود آیین‌نامه جدیدی برای اعزام هنرمندان تدوین خواهد شد. این آیین‌نامه که شرایط سخت‌تری داشت، در نهایت تا سال ۲۰۲۲ به طول انجامید و همین تأخیر باعث شد نامه‌های مدیریت قبلی، گاه یک تا دو سال بی‌پاسخ بماند.

مهدی‌زاده با بیان اینکه ایران در سنوات قبل، آیین‌نامه جدید را پذیرفته و برای اجرای آن آماده بوده، افزود: طی این مدت، نامه‌ای مبنی بر قطع همکاری با سیته در سوابق موجود نیست. ما آماده پرداخت هزینه‌های لازم هستیم. با این حال، پرداخت در چارچوب روابط بین‌الملل نیازمند رعایت تشریفات است و طرف فرانسوی تا کنون جزئیات را بیان نکرده است. نامه‌ای غیررسمی درباره تعلیق عضویت ایران در ژانویه امسال به سفارت ایران در فرانسه ارسال شده، اما مطابق پروتکل‌ها، این مهم باید به موزه هنرهای معاصر یا اداره کل هنرهای تجسمی، ابلاغ و فرصت پاسخ‌گویی داده می شد؛ در حالی که این امر رخ نداده است.

مهدی‌زاده با اشاره به ابهامات و عدم شفافیت در موضوعات تعیین مبلغ، نحوه پرداخت و نحوه اعزام هنرمندان، گفت: در زمان معاونت امور هنری فعلی، پس از وقفه چند ساله در دولت‌های گذشته، با برگزاری جلسات متعدد داخلی و با وزارت امور خارجه و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مبلغی که حتی ابلاغ نشده، تامین اعتبار گردیده و در بودجه پیش بینی شده است. ضمن اینکه از نظر ایران، اعزام باید از مسیرهای رسمی و با نظارت نهادهای فرهنگی ایران انجام شود.

وی افزود: موضوع سیته رها نشده و تیمی متشکل از اداره‌کل هنرهای تجسمی، موزه هنرهای معاصر، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و وزارت امور خارجه در حال پیگیری است. مکاتبات و جلسات حضوری ادامه دارد و رایزن فرهنگی ایران در فرانسه نیز، فعالانه در این روند مشارکت دارد؛ به همین دلیل، مدیریت این روند باید به‌صورت جمعی و ملی انجام شود و تصمیمات آن تنها به یک سازمان یا فرد محدود نیست. امری که در لایه رویکردهای سیاسی خصوصاً با تحولات اخیر از جانب طرف فرانسوی مواجه شده، در حالی که این مقوله، امری صرفاً فرهنگی و هنری است.

مهدی‌زاده در پایان با ابراز امیدواری نسبت به بهبود روابط فرهنگی با فرانسه از طریق همکاری نهادهای داخلی و رایزنی‌های دیپلماتیک، مجدداً تاکید کرد: هنرمندان ایرانی از ویترین سیته حذف نشده‌اند.

مسئول مرکز «سیتۀ بین‌المللی هنرها» در پاریس درباره روش‌های درخواست اقامت به صورت مستقل توسط هنرمندان ایرانی توضیح داد. تا زمان راه‌اندازی مجدد اقامتگاه ویژه هنرمندان ایرانی، این دو مسیر می‌تواند برای ثبت‌نام و حضور هنرمندان ایرانی مورد استفاده قرار گیرد:

1. از طریق «انستیتو فرانس»

انستیتو فرانس سالانه ۲۴ هنرمند را برای اقامت‌های ۳ تا ۶ ماهه در سیته انتخاب می‌کند که برای همه رشته‌های هنری باز است. برای اطلاعات بیشتر و ثبت درخواست می‌توان به صفحه زیر مراجعه کرد:

https://www.institutfrancais.com/fr/offre/residences-a-la-cite-internationale-des-arts

2. درخواست مستقیم از طریق سیته

سیته برنامه‌هایی دارد که به‌صورت مستقیم یا در همکاری با مؤسسات مختلف برگزار می‌شوند. هنرمندان می‌توانند شرایط و فراخوان‌های باز فعلی را از این صفحه دنبال کنند:

https://www.citedesartsparis.net/fr/residences/comment-resider-a-la-cite

برای اطلاع از فراخوان‌های سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶، مشترک شدن در خبرنامه وبسایت سیته توصیه می‌شود:

www.citedesartsparis.net/newsletter

گالری آنلاین ضمن تاکید بر پیگیری مستمر موضوع، اعلام می‌کند که در حال بررسی راهکارها و فرصت‌های جایگزین برای ایجاد مجدد امکان حضور و فعالیت هنرمندان ایرانی در سیته است. همچنین آماده است تا هنرمندان علاقه‌مند را در مسیر ثبت‌نام و شرکت در برنامه‌های اقامتی این مجموعه به طور کامل همراهی کند.

امید است با ادامه همکاری نهادهای داخلی و رایزنی‌های دیپلماتیک، روابط فرهنگی میان ایران و فرانسه بهبود یافته و هنرمندان ایرانی بتوانند در فضایی باز و پویا در معتبرترین مراکز هنری جهان حضور داشته باشند.