اظهارات نماینده کمیته ملی موزه‌های ایران در ˝گفت‌وگوی فرهنگی˝
به گزارش گالری آنلاین به نقل از هنرآنلاین برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" با موضوع میراث فرهنگی و تأثیرات آن بر صلح جهانی با حضور احمد محیط طباطبایی مشاور پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و جانشین کمیته ملی موزه‌های ایران، محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی و جلیل گلشن مشاور پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به روی آنتن رفت.
استاد احمد محیط طباطبایی میراث فرهنگی را بخش زنده فرهنگ برشمرد و گفت: میراث فرهنگی همان فرهنگ است، بخشی از فرهنگ که به‌صورت ارث برای ما از نسل‌های گذشته باقی مانده و به عبارتی میراث فرهنگی بخش زنده فرهنگ است که هنوز در بین جامعه به زندگی خودش ادامه می‌دهد.
میراث فرهنگی، مجموعه همه پدیده‌های مادی و غیرمادی و به عبارتی ملموس و غیرملموسی است که انسان با آن شناسنامه و هویت در جامعه جهانی حضور پیدا می‌کند. اگر بخواهید کسی را بشناسید و شخصی را درک کنید که چه کسی است، همان‌طور که به شناسنامه و محل تولد و سایر اطلاعات عادی که برای شناسایی فرد است رجوع می‌کنید، باید بدانید او دارای چه فرهنگ و خصوصیاتی است و گذشته ما در کجا به هم مربوط می‌شود.
وقتی انسان‌ها در تاریکی می‌ترسند و در تاریکی تیری را رها می‌کنند به‌این‌علت است که نمی‌دانند در تاریکی چه کسی قرار دارد و وقتی انسان چیزی را نمی‌داند، ندانستن برایش ترس به دنبال می‌آورد و ترس اسباب خشونت را فراهم می‌کند.
در مقابل ترس، شناخت و آگاهی است. این شناخت برای ما درک متقابل را به همراه می‌آورد و به طبع از این شناخت چیزی را به دست می‌آوریم که به آن همزیستی و صلح میان افراد می‌گوییم. صلح تمام رفتارهای غیرمتعارفی که به آن رفتارهای ناهنجار می‌گویند و بین افراد رقم می‌خورد، به رفتارهای غیر صلح‌آمیز معروف است.
در ادامه محمدحسن طالبیان به شناحت در حوزه میراث فرهنگی اشاره کرد و اظهار داشت: هرچه شناخت ما در حوزه میراث فرهنگی بیشتر می‌شود، یعنی اطمینان و امنیت کشور بیشتر می‌شود و ما از خشونت دور می‌شویم و مردم به هم نزدیک می‌شوند و نزدیکی اقوام و همزیستی صلح را به دنبال دارد. به همین خاطر کنوانسیون‌های مختلفی را برای احترام به اقوام، تنوع فرهنگی و آداب‌ورسوم کشورها تشکیل داده‌اند و همواره تلاش می‌کنند از موضوعاتی که بین کشورها و اقوام وجود دارد حمایت کنند، چون فکر می‌کنند هر چه آن‌ها به هم نزدیک‌تر شوند و همدیگر را بشناسند می‌تواند تأثیر بگذارد. فضای گفتگویی که بین فرهنگ‌ها و تمدن‌ها ایجاد می‌شود باعث به وجود آمدن صلح است. یکی از اهداف عالیه بیشتر مجامع جهانی صلح است.
طباطبایی با اشاره به صنعت گردشگری و پیشینه آن تشریح کرد: بعد از پایان جنگ جهانی دوم، بزرگان اروپا در کنار سازمان‌هایی مثل آتلانتیک شمالی برنامه فرهنگی خاصی را طراحی کردند و آن برنامه ایجاد صنعت گردشگری بود. این صنعت به خاطر تولید پول و کار به وجود نیامد بلکه برای صلح به وجود آمد بدین معنی که آدم‌ها به علت عدم شناخت از هم با رویکرد دشمن همدیگر بودن، بزرگ می‌شوند و این برنامه با حمایت دولت‌ها به اجرا گذاشته شد. با گذشت ۴۰ سال از شروع این برنامه شهر استراسبورگ که علت اصلی سه جنگ بود تبدیل به پایتخت اروپای واحد شد و یورو به وجود آمد و دانشجوی اروپایی در سنین ۲۴ تا ۲۵ سالگی حداقل ۲۶ کشور اروپایی را دیده و افراد را می‌شناسد و این یعنی درک و شناخت. کاه گردشگری پول و کار بود و گندم اصلی ایجاد شناخت، صلح و همزیستی بود که به وجود آمد.
این الگوی مهمی است که با حفظ میراث فرهنگی، درک متقابل شناخت، از طریق معرفی که به‌صورت گردشگری صورت می‌گیرد بتوانیم در داخل کشور خودمان از اقوام مختلف شناخت داشته باشیم که منجر به وفاق ملی می‌شود و در جهان پیرامون خود با درک شناخت متقابل و رفت‌وآمدهای ما و دیگران بتوانیم به همزیستی و صلح پایدار در منطقه برسیم.
مشاور پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تأکید بر اینکه نباید هیچ‌وقت موضوعاتی مثل میراث فرهنگی به‌صورت کتاب مستقلی که نمره داشته باشد مطرح شود، تصریح کرد: میراث فرهنگی یک درس و موضوع و یا کتاب نیست، میراث فرهنگی در مجموعه آموزش مستقیم و غیرمستقیمی که توسط آموزش‌وپرورش انجام می‌گیرد در پایان ۱۲ سال باید هویت ایرانی آن دانش‌آموز را کسب کند و بنابراین میراث فرهنگی در همه کتاب‌ها وجود دارد و اتفاقاً موضوعاتی مثل میراث فرهنگی به‌صورت کتاب مستقلی که نمره داشته باشد نباید هیچ‌وقت مطرح شود تا افراد به اینکه در این درس قبول و رد شوند، فکر نکنند بلکه باید برداشت غیرمستقیم داشته باشند.
خوشبختانه توافق‌نامه‌ای بین سازمان میراث فرهنگی و وزارت آموزش‌وپرورش به جهت موضوعات مختلف همکاری منعقد شده و امیدوارم که در آینده در کتاب‌های درسی ما شاهد این تغییر باشیم.
در ادامه جلیل گلشن در ارتباط با میراث فرهنگی ایران در گفت‌وگوی فرهنگی گفت: ما ارزش‌هایی در فرهنگ خودمان داریم که در بین تمام اقوام این ارزش‌ها قابل‌احترام است و با توجه به سابقه تاریخی که داریم این ارزش‌ها در طول تاریخ مرتب آب‌دیده شده و به ما رسیده و ما با تکیه بر این ارزش‌ها می‌توانیم به‌طرف صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز برویم کما اینکه در شهرهای مختلف ایران فعلی، ما اقلیت‌ها و ادیان مختلفی را داریم که همه مردم باصفا و صمیمیت در کنار هم دارند زندگی می‌کنند و به ارزش‌های همدیگر احترام می‌گذارند.
این پژوهشگاه، متشکل از پنج پژوهشکده است که کاملاً باهم ارتباط دارند و در مجموع میراث فرهنگی کشور را پژوهش می‌کنند. پژوهشکده باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، زبان‌شناسی و معماری که همه این‌ها میراث فرهنگی ما را مورد پژوهش قرار می‌دهند.
خوشبختانه ایران یکی از جذاب‌ترین کشورها در دنیا است، یعنی ما به هر نقطه‌ای از ایران که برویم برای خودش منحصر است و تنوع فرهنگی در داخل ایران زیاد است و اگر ما این تنوع فرهنگی را بیشتر موردتوجه قرار دهیم طبیعتاً گردشگران زیادی می‌توانند به ایران بیایند یعنی نه‌تنها گردشگر در شیراز و اصفهان و مشهد بیاید بلکه با کمی کار می‌توانیم در همه استان‌ها و شهرها و یا حتی روستاهای کشورمان، جاذبه‌هایی که وجود دارد را معرفی کنیم و زمانی می‌تواند شکل بگیرد که صلح در کشور برقرار باشد.
طباطبایی نقش سینمای ایران را در زمینه معرفی میراث فرهنگی کمرنگ دانست و متذکر شد: وقتی به فیلم‌های آمریکایی و یا اروپایی نگاه می‌کنید، می‌بینید که آدرس و هویت دارند ولی در فیلم‌های ایران همه‌چیز در ناکجاآباد و نامشخص است. در تهران فیلمی ساخته می‌شود ولی در واقع برای اینکه مثلاً تبلیغی نشود، نوعی عدم درک و شناخت واقعی را به مخاطب معرفی می‌کنند. فیلم‌های ما شناسنامه‌دار نیست یعنی خیابان‌ها، پارک‌ها مشخص نیست درحالی‌که در کشورهای دیگر همه‌چیز شناسنامه‌دار است در نتیجه افرادی که ذهنیتی را می‌بینند، می‌روند تا آن را در صورت تجسم مادی، تماشا کنند.
در اکثر فیلم‌ها، حتی آن‌هایی که به جشنواره‌های خودمان می‌رسد، دیالوگ‌هایی که در فیلم‌نامه‌ها نوشته شده کمتر از ادبیات که خود مبتنی بر شخصیت هویت فرهنگی ما است، استفاده می‌شود. البته نه‌فقط ادبیات کلاسیک بلکه ادبیات معاصر مان نیز در سینما کمتر دیده می‌شود و نکته مهم این دوری است که نمی‌تواند سینما نقش خود را به‌عنوان رسانه‌ای که افراد را جذب کند، ایفا کند.
ما میراث فرهنگی را برای کودکان حفظ و نگهداری می‌کنیم و یکی از مهم‌ترین شیوه‌های انتقال فرهنگ در ایران شیوه روایی بوده است این روایت گری در قالب نقالی و شاهنامه‌خوانی و تعزیه بوده است. متأسفانه طی دهه‌های اخیر نقطه بسیار ضعیف شده این موضوع قصه‌گویی است. این قصه‌ها است که فرهنگ را به کودکان انتقال می‌دهد و باید تقویت شود.
در خاتمه جانشین کمیته ملی موزه‌های ایران دو خبر داد و گفت: موزه ملی ایران در ۵ مهرماه میزبان نمایشگاه پنه لوپه است، در این نمایشگاه مجسمه‌هایی از ایتالیا می‌آید و در روز جهانی گردشگری با مفهوم صلح برقرار خواهد شد و در ۱۶ مهرماه که روز جهانی کودک است، محور امسال میراث فرهنگی صلح و کودک است که از روز ۳۱ شهریور با روز جهانی صلح شروع می‌شود و تا ۱۶ مهر روز صلح و کودکان ادامه دارد.
قابل ذکر است؛ برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۲۰ از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می‌شود.